Tháng 7 âm lịch thường được nhân dân ta gọi là tháng cô hồn. Rất nhiều truyền thuyết về tháng Cô Hồn này, trong đó có cả truyền thuyết liên quan đến Phật Giáo.

Có thể nói, hầu hết con người phương Đông chúng ta, thậm trí cả những nhà nghiên cứu trên thế giới, đều mặc định nguyên nhân của tháng Cô Hồn mang mầu sắc tín ngưỡng, tôn giáo, bởi chính những truyền thuyết liên quan đến nó từ thời xa xưa để lại.

Vậy thực chất có phải như vậy không? Nay với hiểu biết của mình, tôi chia sẻ với quý vị quan tâm một nguyên nhân được giải thích từ Lý học Đông phương, nhân danh nền văn hiến Việt như sau:

Chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng:

Trong mô hình Hà Đồ (và cả Lạc Thư) đều có 9 ô. Các ô trên Hà Đồ đều phối với Thiên Can thích hợp với độ số của nó, gồm: Giáp 1, Ất 2, Bính 3, Đinh 4, Mậu 5 (Mậu thuộc Thổ), Kỷ 6, Canh 7, Tân 8, Nhâm 9, Quý 10 (Quý thuộc Thủy). Riêng ô giữa - Trung cung của Hà Đồ có hai thiên can phối là "Mậu/Quý" với độ số 5/10, phù hợp với độ số Trung cung của Hà Đồ.

Và điều này liên quan gì đến "Tháng Cô Hồn" với tháng Bảy Việt lịch hàng năm?

Tháng 7 âm lịch chính là tháng thứ chín, tính từ tháng Một (11) Việt lịch (Một, Chạp, giêng, hai, ba, tư, năm, sáu và bảy). Cho nên theo chu kỳ Cửu cung, tháng này nhập trung cung Hà Đồ, tương ứng với độ số 10 của Thiên Can Quý thuộc thủy. Tháng này có Thiên can là Âm Thủy và thiên can Quý đang quản trung cung, do vậy theo Lý học Việt thì tháng này Âm khí rất vượng.

Chúng ta ai cũng có thể dễ dàng nhận thấy tháng này có thời tiết phổ biến là mưa gió sụt sùi (Mưa Ngâu), hoặc mưa, bão, lũ lụt, v.v... gây cho không khí ẩm ướt... và lúc này mỗi chúng ta đứng ở vị trí địa hình khác nhau thì đương nhiên sẽ chịu tương tác khác nhau của Âm khí.

Chính vì tính thể hiện Âm Khí vượng, nên nó được mô tả bằng "Địa Ngục" ("Địa" là Đất/Thổ; "Ngục" là hình tượng mô tả khí chất dưới đất) và nó được dựng lên thành những truyền thuyết liên quan đến "Tháng Cô Hồn" với những ma quỷ từ Địa Ngục chui lên, hoành hành trên thế gian.

Thưa quý vị quan tâm.

Thiên can Quý kết thúc một chu kỳ Thiên Can, nền văn hiến Việt đã mô tả một số điều kiêng cữ để hạn chế những tương tác xấu của sự tương tác của Âm khí vượng. Nhưng do sự thất truyền của cả một nền văn minh, do sự nhận biết chưa thấu đáo do vậy ngày nay sự kiêng cữ trở thành thái quá và thực hiện tín ngưỡng của bản thân bằng nhiều cách làm không cần thiết. Chưa nói đến nhiều kiêng cữ do biến tướng vì thiếu hiểu biết và nó đã bị lợi dụng để trục lợi.

Vậy chúng ta cần làm gì với tháng cô hồn này?

Những điều kiêng cữ chỉ cần sao cho có sự cân bằng Âm Dương trong tháng Âm khí Thổ vượng quen gọi là "Tháng Cô Hồn" này.

1. Kiêng mặc áo đen: Bởi vì, màu đen là thuần Âm và cũng là cực Âm. Nên khi mặc áo đen vào thời điểm âm khí vượng, sẽ dễ hấp thụ Âm khí nhiều hơn và dễ phát sinh bệnh tật, hoặc có những quyết định thiếu sáng suốt. Đặc biệt kiêng cữ với phụ nữ vì khí chất của họ đã thuộc Âm tính.
2. Nên mặc những áo màu sáng.
3. Nên dùng thảo dược xông nhà, nhất là những nhà có ít ánh sáng, nên dọn dẹp trong nhà để luôn thông thoáng, để không khí và ánh sáng chiếu vào nhà nhiều hơn trong "Tháng Cô hồn", nhằm trung hòa Âm khí. Nếu không có điều kiện xông nhà thì nên đốt thảo dược, như: trầm, lá sả.... hoặc dùng đèn xông hương;
4. Trường hợp nhà thiếu sáng, nên tăng cường ánh sáng điện (ánh sáng ấm), cũng với mục đích trung hòa Âm khí.
5. Không động thổ cất nhà, hoặc nhập trạch trong tháng này. Vì tính chất của Âm khí Thổ vượng, nên động thổ, hoặc nhập trạch vào tháng "Cô hồn" này, dễ bị cách "Dương xâm phạm vào Âm", bất lợi cho gia chủ về sức khỏe, tài lộc. Nhưng với những ngôi gia đang xây dựng từ trước, vẫn tiếp tục xây cất bình thường, không có vấn đề gì. Với những ngôi gia xây cất xong trong tháng Bẩy, cần xông nhà trước khi nhập trạch để trung hòa Âm khí.
6. Tránh tổ chức đám cưới trong tháng này - cho dù có những tuổi người nữ (Mão/Dậu) được Đại lợi, nếu cưới vào tháng Bảy - cũng nên chọn tháng Đại lợi khác (Trong một năm có hai tháng Đại lợi cho người nữ xuất giá).
7. Việc đốt vàng mã, gọi là "cúng cô hồn" thực chất là trung hòa Âm khí bằng lửa. Bởi vậy, không có vấn đề gì khi đốt vàng mã vào tháng này. Nhưng nên kiêng đốt bừa bãi vì dễ gây hỏa hoạn. Cần phải có đồ đốt vàng mã cho mỗi ngôi gia, như thùng tôn, lò đốt vàng.... hoặc ở đền chùa cần đốt vào đúng nơi quy định. > Vật phẩm phong thủy chống hỏa hoạn
8. Các góc nhà nếu không kê các vật dụng khác, cần đặt bình tròn, để tránh Âm khí tụ.
9. Gầm cầu thang do kiến trúc đặc thù, nên Âm khí tụ ở đây. Sự tác động của Âm khí tụ dưới gầm cầu thang, thường gây cảm giác rờn rợn cho các thành viên trong gia đình đi qua vào ban đêm. Vào tháng Bẩy, Âm khí cực vượng, nên những nơi như gầm cầu thang tương tác của Âm khí nơi đây sẽ rất mạnh. Nếu có điều kiện thì các bạn có thể xây một bể cá dưới gầm cầu thang và có nước luôn chuyển động (nếu cầu thang ở nửa phía trước nhà). Trong trường hợp không xây bể cá được thì các bạn có thể dùng: phong thủy luân có đèn đặt tại đây, hoặc để một bình vôi. Đơn giản nhất là bạn mua một hũ gốm/sứ có nắp, rang khoảng 1kg muối hột (hột to), cho vào túi vải đỏ, đặt vào hũ muối, để dưới gầm cầu thang. Vôi và muối là những chất Dương khí rất mạnh, thường dùng để trung hòa Âm khí.
10. Ngoài những điều cần lưu ý ở trên - từ những nguyên nhân được giải thích dưới góc độ Lý học Việt - thì mọi việc trong cuộc sống của chúng ta vẫn cứ tiến hành bình thường.